یکی از قطعاتی که در خودروهای دنده دستی معمولی کاربرد دارد، سیم کلاچ می باشد. احتمالا شما با این قطعه در موتور سیکلت ها آشنایی دارید که معمولا در روی دسته چپ موتور سیکلت با استفاده از یک اهرم به کشیده می شود. در خودروهایی که از سیستم کلاچ سیمی استفاده می کنند، درگیر شدن کلاچ برای تعویض دنده، تقریبا به همان شکل موتور سیکلت ها بوده و با فشردن پدال کلاچ، در واقع سیم کلاچ کشیده شده و باعث درگیر شدن سیستم کلاچ در خودرو می شود. این سیستم با اینکه بسیار قدیمی است، اما همچنان در تولید خودروهای داخلی به کار می رود و از آنجا که بسیار آسیب پذیر است، معمولا خیلی زود از رگلاژ در آمده و یا نیاز به تعویض پیدا می کند.
سیم کلاچ در خودرو های مختلف دنده دستی، بر اساس نحوه عملکرد به سه دسته سیمی، اهرمی و روغنی تقسیم می شود که نوع سیمی از قدمت بیشتری برخوردار بوده و جزو اولین سیستم های کلاچ محسوب می شود. در این نوع، یک سیم از پدال تا کلاچ خودرو وجود دارد که هنگامی که راننده پای خود را روی پدال کلاچ فشار می دهد، این سیم کشیده شده و موجب می شود تا کلاچ به کار بیفتد.
سیم کلاچ ممکن است بر اثر عوامل مختلفی، معیوب یا از رگلاژ و تنظیم خارج شود. تنظیم دوباره آن کار چندان سختی نبوده و خود راننده نیز می تواند با داشتن اندکی دانش در این زمینه، موفق به رگلاژ دوباره آن گردد. اما هنگامی که دیگر کارایی اولیه خود را از دست بدهد، نیاز است که تعویض گردد که این کار نیز کار چندان سختی نمی باشد.
علائم خرابی سیم کلاچ
اگر سیم کلاچ دچار مشکل گردد، مستقیما روی کلاچ و نحوه تعویض دنده در خودرو، اثر گذار خواهد بود. یک سری علائم و نشانه هایی وجود دارند که با توجه به آن ها می توان فهمید که کارایی خود را از دست داده و یا از رگلاژ خارج شده است. اگر هر کدام از نشانه هایی که در ادامه ذکر می شود را در خودروی خود مشاهده نمودید، بهتر است ابتدا سیم کلاچ را به طور چشمی بازدید کرده و در صورت خرابی، آن را تعویض کنید. در غیر اینصورت با انجام تنظیم دوباره، می توانید کارایی اولیه کلاچ خود را بدست آورید.
- خرابی سیم کلاچ پس از رها کردن پدال کلاچ، سیستم کلاچ همچنان درگیر است و مقداری دچار لرزش می شود.
- کلاچ خالی شده است و دیگر کار نمی کند که می تواند ناشی از بریده شدن سیم کلاچ باشد.
- با فشردن پدال کلاچ، خودرو به صورت کامل خلاص نشده و دنده ها به سختی جا می روند.
- کلاچ پایین تر از حد معمول عمل می کند و نیاز است که پای خود را بیش از اندازه روی پدال فشار دهید.
- کلاچ بالاتر از حد معمول عمل می کند و نیاز است که آن را پس از رها کردن با نوک پا به طرف بالا بکشیم که نشانه ای از درگیر بودن کلاچ هنگام رها سازی است.
- پدال کلاچ بسیار سفت شده و به سختی بالا و پایین می رود.
- پدال کلاچ بسیار شل شده و با کوچکترین فشار به سمت پایین حرکت می کند.
نحوه رگلاژ کردن
بسیاری از مشکلاتی که در قسمت قبل عنوان شد، با رگلاژ کردن دوباره سیم کلاچ حل خواهد شد. اگر هیچ آشنایی فنی با خودرو ندارید، پیشنهاد می کنیم این کار را به یک متخصص سپرده و از رگلاژ کلاچ بدون آگاهی بپرهیزید.
ذکر این نکته نیز خالی از لطف نیست که بدانید همه این مشکلات به طور قطع مربوط به سیم کلاچ خودرو نمی شوند و در برخی موارد ممکن است مشکل مربوط به بخش های دیگری از سیستم کلاچ باشد. خرابی صفحه کلاچ، دیسک کلاچ و یا بلبرینگ کلاچ، ممکن است نشانه هایی همانند برخی از نشانه های ذکر شده در بالا را داشته باشند که با معاینه قسمت های مختلف کلاچ می توان به آن پی برد.
زمان تعویض
همانطور که اشاره شد، بسیاری از مشکلاتی که در بالا معرفی گردید، از طریق رگلاژ دوباره رفع خواهند شد. اما در برخی موارد دیگر زمان آن رسیده است که این قطعه را در خودرو تعویض کنید. برای آگاهی از زمان تعویض سیم کلاچ خودروی خود، بهتر است ابتدا آن را از نظر چشمی بازدید کنید و در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر، در اسرع وقت نسبت به تعویض آن اقدام کنید.
- سیم کلاچ رشته رشته شده است و به سختی درون روکش پلاستیکی خود قادر به حرکت است.
- روکش پلاستیکی سیم قطعه قطعه شده است و سیم توانایی جابجایی راحت را درون آن ندارد.
- سیم در برخی نقاط دچار بریدگی شده و رشته های از هم گسیخته شده است.
- سیم دچار تابیدگی شده و نمی تواند به خوبی درون غلاف خود حرکت کند.
- سیم بسیار خشک شده است و نمی تواند درون غلاف خود حرکت کند.
توجه داشته باشید که در صورت بروز دو مشکل آخر در سیم، می توانید بدون نیاز به تعویض آن را رفع کنید. اگر سیم کلاچ دچار تابیدگی شده است، آن را باز کرده و به صورت صحیح دوباره متصل نمایید. همچنین اگر سیم خشک شده و نمی تواند به سادگی درون غلاف حرکت کند، با مقداری روغن یا گریس، به سیم حالت لغزندگی بدهید تا بتواند آزادانه در پوشش پلاستیکی خود حرکت نماید.